Isı yalıtım

 1.2 KALIN SIVALI DIŞ CEPHE ISI YALITIM SİSTEMLERİ
Binalarda enerji tasarrufu elde etmek ve binanın özellikle duvar/çatı/zemin ve taşıyıcı
sisteminde yoğuşmanın kontrol altına alınması için A1 yanıcılık sınıfına uygun taş yünü ısı
yalıtım levhalarının bir sistem bileşeni olarak, sisteme tariflenmiş uygun malzemeler ile (Isı
yalıtım levhası ve buna uygun, sıva, alkali dayanımlı cam elyafı sıva filesi veya çelik sıva
filesi, çeşitli profiller, uygun mekanik sabitleştiriciler ve boya, kaplama malzemeleri ile birlikte)
binaların dış cephelerinde gerçekleştirilen yalıtım uygulamalarıdır.
Dikkat edilmesi gereken hususlar
Madde 1.1 kapsamında belirtilen hususlara ilave olarak;
. Sıva dayanımını (çatlak ve darbe etkisine karşı) artırmak için, galvanizli paslanmaz çelik tel
sıva filesi kullanılmalıdır. Tüm sıva sistemini taşıyacak olan bu donatı sisteminde;
Tel kalınlığı: 1,1 mm
Çelik sınıfı: DIN 17140
Tel yüzey işlemleri: Çinko miktarı 300-400g/m2
Kaplama kalınlığı: 50 µm. olmalıdır.
. Yüksek yapılarda veya geniş yüzeylerde genleşme derzleri oluşturulmalıdır.
. Çimento esaslı, püskürtülerek uygulanabilen, hava sürüklemeli sıva kullanılmalıdır.
. Son kat kaplama olarak çimento veya silikat esaslı boya veya kaplama malzemesi ile
bitirilir.
. Uygulama esnasında ısı yalıtım levhalarının arasında boşluk kalmamasına, oluşacak
boşlukların yalıtım levhasından kesilerek elde edilecek uygun kalınlıktaki kamalarla
doldurulması gereklidir. Bu şekilde olası kılcal çatlakların ve ısı köprüsü oluşumunun
önlenmesi mümkündür.
. Mineral esaslı sıva, boya ve/veya kaplama malzemeleri uygulandıktan sonra 2 gün boyunca
nemli kalmaları sağlanmalıdır.
1 KALIP İÇİ UYGULAMA İLE ISI KÖPRÜLERİNİN YALITIMI
Bu tür uygulamalarda özellikle yaz aylarında betonun hızla su kaybetmesini önleyerek sağlıklı
priz almasını ve ısı yalıtım malzemesi ile beton arasında çok iyi tutunma oluşmasını sağlar.
Bu uygulamalarda; iki yüzü pürüzlü ve kanallı %10 deformasyonda basma dayanımı en az
200kPa olan ısı yalıtım levhaları kullanılır. Beton dökme işleminden önce, XPS ısı yalıtım
levhaları birleşimlerinde boşluk kalmayacak şekilde kalıp iç yüzeyine yerleştirilir. Yerleştirme
yaparken, geçici bağlantı elemanları ile kalıba bağlanarak, beton dökümü sırasında ısı yalıtım
levhalarının yerinden oynaması engellenmelidir. Plastik ayırıcılar ile yalıtım malzemesinin
zarar görmeden donatının gerekli beton kalınlığı ile uygulanması için paspayı bırakılır.
Hazırlanan yalıtımlı kalıp içerisine beton dökülerek geleneksel sıva katına kadar uygulama
tamamlanır. Betonla yalıtım malzemesi arasında ilave bir mekanik tespit gerekmez.
2.2 SONRADAN KOLON VE KİRİŞ ALINLARINA TESPİT
Kalıp hatalarından meydana gelen süreksizlikler düzeltildikten sonra, kolon, kiriş ve çıkmalar
veya lento ölçülerine uyacak şekilde madde 1.2'de verilen ısı yalıtım malzemeleri uygun
ölçülere getirilen ısı yalıtım levhaları çimento esaslı yapıştırıcılar ile tüm uygulama yüzeyine
taraklama metodu ile yapıştırılır. Yapıştırma işleminden en az 24 saat sonra ısı yalıtım
malzemeleri plastik/çelik çivili dübeller ile duvara mekanik olarak tespit edilirek geleneksel
sıva katına kadar uygulama tamamlanır. Duvar bloklarının önceden örülmeleri durumunda
duvar, kolon-kiriş yüzeyinden madde 1.2'de verilen ısı yalıtım malzemeleri kalınlığı kadar
(Yönetmeliklere göre hesaplanan madde 1.2'de verilen ısı yalıtım malzemeleri kalınlığına
göre) dışa taşacak şekilde örülmelidir.
2.3 YALITILMIŞ YÜZEYLERİN SIVANMASI/SON KAT BİTİŞİ
Geleneksel sıva içinde kullanılacak donatının/taşıyıcının seçimi uygulanacak sıva kalınlığına
bağlıdır. Cam tülü file taşıyıcılı ince sıvalar (<1.5-2.0 cm) veya nokta kaynaklı galvaniz çelik
(paslanmaz) donatı telli kalın geleneksel sıvalar (? 1.5-2.0 cm) uygulanabilir. Sıva filesinin
uygulanacak yüzey genişliğine göre doğru uygulanması çatlak oluşma riskinin en aza
indirilmesi açısından çok önemlidir. Perde duvar ve benzeri geniş yüzeylerde galvanizli rabitz
1- Dış cephe kaplaması
2- Rabitz Telli Sıva
3- Dübel (Isı yalıtımı kalıp içerisine konulursa
gerek yoktur)
4- Isı Yalıtımı
5- Yapıştırıcı (Isı yalıtımı kalıp içerisine
konulursa gerek yoktur)
6- Betonarme Kiriş ve Döşeme Alanı
16
teli kullanılması gerekir. Sıva tipi, kalınlığı ve donatı seçimi esnasında üreticelerin
tavsiyelerine uyulmalıdır.
Bina çalışması, sıcaklık değişiklikleri vs sonucu çatlakların oluşumunu önlemek için cam tülü
sıva filesi (11x11 veya 12x12 mm göz aralığı, min 130 gr/m2 ağırlık) ve galvanizli rabitz teli
(16x16 mm göz aralıklı, min. 1 mm çaplı, 10 mm pas payı derinlikli) bütün ısı köprüsü
üzerine ve dolgu duvar yüzeylerine 15-20 cm taşacak ve birleşiminde 10 cm bindirme olacak
şekilde yerleştirilir.
a Cam elyaf donatı fileli sıva uygulamaları
Kolon, kiriş gibi dar betonarme yüzeylerde cam elyaf donatı fileleri uygulanmalıdır. Sıva
filesinin uygulanacağı ısı yalıtım malzemesinin yüzeyine sıva aderans köprüsü oluşturmak
için ince bir sıva uygulaması yapılır. I.kat ısı yalıtım sıvası yapıldıktan sonra sıva henüz
kurumadan sıva filesi sıva yüzeyine iyice gömülür. Ortam sıcaklığına bağlı olarak sıvanın priz
alması beklendikten sonra bütün cepheye son kat sıva uygulanır.
b Metal donatı fileli sıva uygulamaları
Metal sıva filesi dıştan ısı köprülerinin (betonarme) yalıtımında ve özellikle geniş perde
yüzeylerinde kullanılan ısı yalıtım levhaları üzerine uygulanarak, mekanik tespit elemanları ile
arka duvar yüzeyine sabitlenip yüzeyine geleneksel sıvaların yapılması şeklinde uygulanır.
Metal sıva filesi, ısı yalıtım levhası üzerinden duvar yüzeyine en az 8 adet/m2 gelecek şekilde
mekanik olarak sabitlenir. Mekanik bağlantı elemanlarının betonarme duvar içine en az 40-50
mm girecek şekilde tespit edilmesi gerekir.
3. BALKON VE KONSOL ÇIKMALARDA ISI YALITIMI
. Katlar arası döşeme betonu alınları, balkon ve konsol çıkmalar, betonarme döşemelerde
kenar bitişlerindeki kirişler dış hava ile temas eden duvar birleşimleri ve özellikle balkonlar
çözülmesi en zor ısı yalıtım detaylarını oluşturur. Eğer sandviç duvar yalıtımı yapılıyorsa, ısı
yalıtımı, döşeme alınları ve kirişlerin dışından sürekli olarak devam etmelidir. Geniş kirişler
duvar içine doğru değil, bina içine doğru çıkıntı yapmalıdır. Böylece sandviç duvar içinde
bulunan ısı yalıtımı kiriş altında kesilmeden tüm cephe boyunca devam edecektir.
. İçten ısı yalıtımı yerine dıştan yalıtım tercih edilmelidir. Böylece ısı yalıtımı sürekliliği
sağlanacaktır. Eğer döşeme betonu, balkon döşemesi olarak devam ediyorsa, balkon
döşemesine kadar dıştan getirilen ısı yalıtımı, balkon döşemesi altına en az 60 cm.
döndürülmelidir. Duvarlarda içten ısı yalıtımı yapılıyorsa, döşeme alınları, kiriş vb. yapı
elemanları mutlaka dışarıdan ısı yalıtımı yapılarak ısı köprüleri engellenmelidir.
. Kapalı çıkmalarda dış duvar ve döşeme yalıtımı sürekli olmalıdır. Dıştan duvar yalıtımı
yapılıyorsa, ısı yalıtımı kiriş ve döşeme altına döndürülerek kesintisiz ısı yalıtımı
sağlanmalıdır. İçten duvar yalıtımı yapılıyorsa, döşemede de içten yalıtım yapılarak, ısı
yalıtımının sürekliliği sağlanmalıdır.
. Ara kat döşeme betonu ve balkonlarda, tavan ve duvar birleşimlerinde, içten buhar kesici
kullanılarak, nemli havanın soğuk yüzeylere ulaşması ve böylece oluşabilecek yoğuşma ve
küflenme önlenir.
. Zemin etüdü ve zemindeki su durumunu zemin rutubeti, basınç yapmayan sızma su ve
basınçlı su olarak incelendikten sonra kullanılacak ısı ve su yalıtım malzemelerinin seçimi ve
dizilişi yapılmalı.
17
4. İÇERDEN ve ÇİFT DUVAR ARASI ISI YALITIMI
Dış cepheye ısı yalıtımı uygulamalarının gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığı durumlarda
ısı yalıtımı içten uygulanabilir. İçten uygulamalarda; ısı köprülerine karşı önlem alınmalı ve
yoğuşma analizi yapılmalıdır.
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
. Duvarların içten yalıtılması, yoğuşma riskinin yüksek olduğu uygulamalardır. Kullanılan ısı
yalıtım malzemesinin su buharı difüzyon direnci ve kalınlığına göre TS 825'de verilen
yöntemle yoğuşma tahkiki yapılarak, buhar kesicinin sıcak tarafta kullanılıp kullanılmaması
kararlaştırılır. Buhar kesicinin ek yerlerinde geçirimsizliği sağlayacak buhar kesici bantlar
kullanılmalı ve tespit elemanları ile delinmemelidir.
. Isı yalıtım malzemesi sürekli olarak uygulanmalı, ısı köprüsü oluşturacak profil vb. tespit
elemanlarından kaçınılmalıdır.
. Kat döşemeleri ile birleşimlerde ısı köprülerini yok edecek şekilde ısı yalıtımı
uygulanmalıdır. Duvar bünyesinde bulunan kolon, kiriş hatıl vb. tüm ısı köprüleri öncelikle dış
yüzeyden, zorunluluk durumunda tavan-döşeme iç yüzeyine min. 50 cm dönülerek
yalıtılmalıdır. Buhar kesici tabakalar mümkünse tavan ve döşemelere döndürülmelidir.
. Mutfak ve banyo gibi yüksek buhar üretilen hacimli yerlerde kaynağa yakın noktada su
buharının pasif bir baca veya mekanik havalandırma ile dışarı atılması sağlanmalıdır.
4.A KULLANILAN MALZEMELER
Isı Yalıtım Malzemeleri
1- Dış cephe kaplaması
2- Sıva
3- Duvar
4- Yapıştırıcı
5- Isı Yalıtım Malzemesi
6- Buhar kesici ve/veya buhar dengeleyici (Yoğuşma
kontrolüne göre)
7- Alçı sıva (Sıva filesi ile) veya Alçı Plaka
8- İç Kaplama
18
A) EPS Isı Yalıtım Levhaları: TS 7316 EN 13163 standardına göre TSE belgeli, TS 825'e
uygun kalınlıkta, içten yapılan uygulamalarda yanma sınıfı minimum B1 olan, minimum 20
kg/m3 yoğunlukta, %10 deformasyonda basma mukavemeti minimum 100 kPa, yüzeylere dik
çekme mukavemeti minimum 100 kPa olan, iki duvar arası uygulamalarda minimum 15 kg/m3
yoğunlukta genleştirilmiş (ekspande) polistiren köpük levhalardan imal edilmiş levha.
Yoğuşma tahkiki yapılarak buhar kesici kullanımına karar verilmelidir.
B) XPS Isı Yalıtım Levhaları: TS 11989 EN 13164 standardına göre TSE belgeli, TS 825'e
uygun kalınlıkta, yanma sınıfı minimum B1 olan, pürüzlü veya pürüzlü kanallı Ekstrüde
polistiren köpük levhalardan imal edilmiş levha. Yoğuşma tahkiki sonucu, buhar kesici gerekli
ise detayda uygulanmalıdır.
C)Taşyünü Isı Yalıtım Levhaları: TS 825'e uygun kalınlıkta ve TS 901 EN 13162
standardına göre TSE belgeli, içten yapılan uygulamalarda yanma sınıfı minimum B1 olan,
en az 110 kg/m3 yoğunluğa sahip alçı karton levha ile yapıştırılmış kompozit taşyünü levhalar,
iki duvar arasında ise yanma sınıfı A sınıfı olan minimum 50 kg/m3 yoğunlukta taşyünü
levhalar. Sıcak tarafta (iç yüzeyinde) buhar kesici ile birlikte kullanılmalıdır.
D) İki yüzü Ahşap Yünü arası EPS Isı Yalıtım Plakası: İki yüzü ahşap yünü (TS 305/TS EN
13168) arası polistiren sert köpük malzemesi (TS 7316 EN 13163) olan ısı yalıtım plakasıdır.
Arasındaki EPS'in yoğunluğu minimum 25 kg/m3, %10 deformasyonda basma mukavemeti
minimum 150 kPa levhalarının yüzeylere dik çekme dayanımı minimum 100 kPa, yanma
sınıfı B1 olan, iki yüzü ahşap yünü hazır kompozit levha. Yoğuşma tahkiki sonucu, buhar
kesici gerekli ise detayda uygulanmalıdır.
E) Camyünü Isı Yalıtım Levhaları: TS 825'e uygun kalınlıkta ve TS 901 EN 13162
standardına göre TSE belgeli, yanma sınıfı A sınıfı olan, minimum 22 kg/m3 yoğunlukta
camyünü levhalar veya kendini taşıyabilen özel şilteler (Bu malzeme sadece profiller arası ısı
yalıtım uygulamasında mutlaka kesintisiz ve ek yerleri için özel önlem alınmış buhar kesici tabaka ile birlikte kullanılır.).


TOPRAK ALTI DIŞ DUVARLARDA VE TEMELLERDE ISI YALITIMI

5.1 SU İLE DOĞRUDAN TEMAS EDEN ISI YALITIM UYGULAMALARI
Isı yalıtım levhaları; zemin altında kullanılan hacimlerin ısı yalıtımında ve/veya su yalıtım
örtülerinin toprak dolgunun yapılması sırasında mekanik etkilere karşı koruma amaçlı olarak
kullanılabilir. Toprak altı dış duvarlarda en az yoğunluğu 30kg/m3 olan, %10 deformasyonda
basma mukavemeti 300kPa olan, iki yüzü zırhlı, kenarları binili ve difüzyonla su emmesi
%3'ün altında olan Ekstrüde Polistiren Köpük (XPS) levhalar kullanılır 2.
Toprak altı dış duvarların yüzeyi düzeltilip su yalıtımı yapıldıktan sonra, ısı yalıtım levhaları
yapıştırılarak veya serbest olarak temel duvarı üzerine şaşırtmalı olarak ek yerlerinde derz
oluşmayacak şekilde yerleştirilir. Isı yalıtım levhalarının su yalıtım örtülerinin üzerine
uygulanmasında solvent içermeyen soğuk bitüm esaslı yapıştırıcı veya çift tarafı yapışkanlı
bitümlü örtüler kullanılır. Yapıştırma işlemi geçici olarak yalıtım levhalarının tespit edilmesi
işlevini görmektedir.
Solvent içermeyen bitüm esaslı yapıştırıcı noktasal olarak (en az 2kg/m2 sarfiyat ile 3) yalıtım
levhası üzerine sürülür veya levha başına en az 5 adet 100x150mm ebatlarında hazırlanmış
çift tarafı yapışkan bitümlü örtünün yapıştırılması ve dışa bakan taraftaki polietilen film
katmanın kaldırılarak, su yalıtımı yapılmış duvar üzerine, ısı yalıtım levhaları şaşırtmalı olarak
yerleştirilir. Isı yalıtımının yapıştırılmasından kısa bir süre sonra kademeli olarak toprak dolgu
yapılır ve yalıtım levhalarının toprak basıncı ile duvara montajı sağlanır. Eğer kademeli
toprak dolgu işlemi yapılmayacak ise ısı yalıtım levhalarının dış tarafına baskı duvarı örülür.
Bu detayda, su yalıtım örtüsünün korunması ve delinmemesi gerekir. Bu nedenle ısı yalıtım
levhalarının montajında dübel kullanılmaz.
2 Kaynak DIN 4108 "j" dip notu.
3 İZODER poz çalışması 2000.
Toprak Temaslı Beton Perde Duvarlar Koruma Duvarlı
A- Toprak
B- Baskı Duvarı
C- Su Yalıtım Membranı
D- Isı Yalıtımı (Ekstrüde Polistiren Köpük)
E- Su Yalıtım Membranı
F- Düzeltme Sıvası
G- Betonarme Perde Duvar
H- İç Sıva
22
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
. Toprak altı dış duvarlara yapılan uygulamalarda amaç su yalıtım katmanını koruyarak ısı
yalıtımı sağlamak olduğundan, uygulama aşamasında su yalıtım membranın zarar görmesi
engellenmelidir.
. Isı Yalıtım katmanının kalınlığı; toprak altı dış duvara sahip hacmin kullanma amacına bağlı
olarak TS 825 standartında verilen esaslara göre belirlenmelidir.
. Kullanılacak ısı yalıtım levhaları bini profilli olmalıdır.
. Isı yalıtım levhaları toprak altı dış duvarı üzerine şaşırtmalı olarak ek yerlerinde derz
oluşmayacak şekilde yerleştirilmelidir.
. Isı yalıtım malzemeleri duvar üzerine solvent içermeyen soğuk bitümlü yapıştırıcılarla
noktasal yapıştırılmalı ve yapıştırma işleminden kısa süre sonra toprak dolgu yapılmalıdır.
Toprak dolgu kademeli olarak sıkıştırılmalıdır.
. Yalıtım levhaları iki yüzü kendinden yapışkanlı bitümlü örtülerle de toprak altı dış duvara
uygulanabilir.
. Su basman seviyesinde ısı yalıtımının bittiği seviyede, su yalıtım sisteminin arkasına su
almayı ve levhaların ayrılmasını engelleyici bitiş detayı uygulanmalıdır.
. Drenaj sisteminin pozitif su basıncını engelleyecek şekilde tesis edilmesi gerekir.
. Dolgu zeminin sıkıştırılması esnasında yalıtım levhalarının kaymasını önlemelidir. Bu
amaçla yalıtım levhaları sağlam ve sabit bir düzlem üzerine oturtulmalıdır.
. Su yalıtım membranları üzerine yapılan ısı yalıtım uygulamalarında su yalıtım örtüsünün
delinmemesi önemlidir. Dolayısıyla ısı yalıtımı katmanları su yalıtım membranları üzerine
dübel kullanılarak uygulanmamalıdır.
5.1.A KULLANILAN MALZEMELER
Isı Yalıtım Malzemeleri
A) XPS Isı Yalıtım Levhaları: TS 825'e uygun kalınlıkta ve TS 11989 EN 13164 standardına
gore TSE belgelı, iki yüzü zırhlı, kenar profilli binili (lamba), minimum yoğunluğu 30 kg/m3,
hacimce difüzyon ile su emmesi % 3'ün altında olan ve minimum 300 kPa (C3 Sınıfı) basma
mukavemetine sahip, ekstrüde polistiren köpük levhalar.
Su Yalıtım Malzemeleri:
TS 11758/1'e göre üretilmiş Polimer Bitümlü örtüler, Sentetik membranlar veya sürme esaslı su yalıtım malzemeleridir.